ӨҢЕШ ПЕН АСҚАЗАННЫҢ ВАРИКОЗДЫК КЕҢЕЙГЕН ВЕНАЛАРЫНАН ҚАН КЕТУДІ ЕМДЕУ НӘТИЖЕЛЕРІН ТАЛДАУ

Аңдатпа

Кіріспе. Өңеш пен асқазанның варикозды кеңейген веналарынан (ВКВ) туындайтын қан кету — бауыр циррозы мен портальды гипертензияның ең қауіпті асқынуларының бірі. Бұл жағдай, әсіресе диагноздың кеш қойылуында және бауыр қызметінің ауыр жеткіліксіздігі кезінде, жоғары өлім-жітіммен сипатталады. Мақсаты. Алматы қалалық жедел шұғыл көмек көрсету ауруханасы хирургия бөлімінде 2022–2024 жылдар аралығында ВКВ-нан қан кету диагнозымен емделген науқастардың клиникалық сипаттамаларын және емдеу нәтижелерін бағалау. Материалдар мен тәсілдер. Зерттеуге ВКВ-нан қан кеткен 162 науқас енгізілді. Клиникалық деректер, цирроздың ауырлығы (Child–Pugh шкаласы бойынша), MELD индексі, эндоскопиялық жіктеу (JGES), емдеу нәтижелері зерттелді. Деректерге сипаттамалық статистика, Стьюденттің t-критерийі, χ²-тест және бір факторлы дисперсиялық талдау (ANOVA) қолданылды. Рецидив қаупін бағалау үшін салыстырмалы қауіп көрсеткіші (OR) және 95% сенімділік аралығы есептелді. p < 0,05 статистикалық мәнділік ретінде қабылданды. Нәтижелер. 162 науқастың ішінде ерлердің үлесі – 55,6%, орташа жасы – 54,3 ± 11,2 жас. Анемия (<70 г/л) 62,3% науқаста анықталды. II–III дәрежелі ВКВ – 95,1%, ал Child–Pugh шкаласы бойынша B және C сыныптары – 69,7%. Ерте эндоскопиялық түйіндерді байлау (<24 сағат) рецидивті 2,3%-ға дейін төмендетті, ≥24 сағатта – 12,5% (OR = 2,32); қызыл маркерлердің (RCS) болуы рецидив қаупін 17,9%-ға дейін арттырды (OR = 6,51). Жалпы өлімжітім – 4,32%, отадан кейінгі өлім – 1,2%; барлық өлім жағдайлары ауыр бауыр жеткіліксіздігімен байланысты болды. Қорытындылар. ВКВ-нан қан кету бауыр циррозының ауыр асқынуы ретінде жедел диагноз қоюды және белсенді емдеу тактикасын талап етеді. Ерте эндоскопиялық түйіндерді байлау рецидив пен өлім-жітім қаупін тиімді төмендетеді. RCS және III дәрежелі ВКВ қолайсыз болжам көрсеткіштері болып табылады.