GLP-1/GIP АГОНИСТЕРІНІҢ ӘСЕРІН ЗЕРТТЕУ ҮШІН ЖҮКТІ ТЫШҚАН МОДЕЛІН ҚҰРУ

Аңдатпа

Глюкагонға ұқсас пептид-1 (GLP-1) және глюкозаға тәуелді инсулинотропты полипептид (GIP) рецепторларының агонисттері қант диабетіне және артық салмаққа қарсы жаңа дәрілер класына жатады. Олардың клиникалық маңызы артып келе жатқанына қарамастан, жүктілік кезеңіндегі қауіпсіздігі мен ықтимал әсерлері жеткілікті зерттелмеген. Бұл жұмыста GLP-1/GIP қос агонисттерінің жүктілік кезіндегі әсерін зерттеу үшін тышқандардың жүктілік моделін құру сипатталады. Зерттеу ананың метаболикалық өзгерістеріне, эмбрион дамуына және ағзаларға әсеріне бағытталған. Кіріспе. GLP-1 және GIP рецепторларының агонисттерін қолдану соңғы жылдары айтарлықтай кеңейді, себебі олар гликемиялық бақылауды жақсартуда және артық дене салмағын азайтуда тиімді. GLP-1/GIP қос агонисті болып табылатын тирзепатид 2 типті қант диабеті мен артық салмақты азайтуда жоғары клиникалық нәтижелер көрсетті. Алайда, оның жүктілік кезіндегі қауіпсіздігі аз зерттелген. Жүктілік – глюкоза гомеостазының өзгеруімен, инсулинге төзімділіктің артуымен және күрделі гормондық реттелумен сипатталатын ерекше физиологиялық жағдай. Осы кезеңде дәрі-дәрмек қабылдау ананың денсаулығына да, ұрықтың дамуына да ықпал етуі мүмкін. Қазіргі клиникалық нұсқаулықтар жүктілік кезінде GLP-1 агонисттерін тоқтатуды ұсынады, бірақ доклиникалық деректер шектеулі. Бұл жұмыстың мақсаты — ананың физиологиясына және эмбриондық көрсеткіштеріне GLP-1/GIP агонисттерінің, мысалы тирзепатидтің әсерін бағалау үшін қайталанбалы тышқан жүктілік моделін жасау. Материалдар мен әдістер. Жануарлар. 8–10 апталық C57BL/6 ұрғашы тышқандар қолданылды. Ұрғашыларды түнде аталықтармен шағылыстырды, жүктілік вагинальды тығын арқылы расталды (эмбрионалды күн 0,5 — Е0.5 деп белгіленді). Эксперименттік топтар. Бақылау тобы — PBS иньекциясы. GLP-1/GIP агонист тобы — тирзепатид иньекциясы. Емдеу протоколы. Инъекциялар Е13.5-тен бастап Е17.5-ке дейін күнге дейін жүргізілді. Е17.5 күні жүкті тышқандар эвтаназия жасалып, аналықтар, плацента және эмбриондар кейінгі талдауға алынды. Соңғы нүктелер. Аналықтың дене салмағы мен тамақ қабылдауы. Ұрық саны, өлшемі және салмағы. Плацентаның салмағы мен морфологиясы. Аналық ағзаларын гистологиялық және молекулалық зерттеулерге жинау. Нәтижелер. GLP-1/GIP агонистінің (тирзепатид) ана физиологиясы мен ұрықтың нәтижелеріне әсерін бағалау үшін тінтуірдің жүктілігінің қайталанатын үлгісі құрылды. Жүкті тышқандарға PBS және тирзепатидпен емдеу протоколына сәйкес жүргізілуде. Е17.5 күні жануарларға эвтаназия жасалып, аналық және ұрық үлгілері жиналды. Мәліметтерді талдау (салмақ өлшеу, морфологиялық бағалау және молекулалық зерттеу) жалғасуда. Қорытынды. Біз GLP-1/GIP қос агонисттерінің әсерін зерттеуге мүмкіндік беретін жүктілік моделі құрдық. Бұл тәсіл аналық-плацентарлық-ұрық жүйесінің қауіпсіздігін және әсер ету механизмдерін бағалауға қажетті маңызды доклиникалық деректер береді.