SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯНЫҢ САЛДАРЫ: КОВИДТАН КЕЙІНГІ СИНДРОМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ПСИХИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ.

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/whc47m04

Кілт сөздер:

COVID-19, коронавирустық инфекция, SARS-CoV-2, ковидтен кейінгі синдром, когнитивті бұзылулар

Аңдатпа

Кіріспе. Коронавирустық инфекциядан кейінгі асқынулар мен қабыну синдромының патогенетикалық аспектілері даму механизмдері әртүрлі болып келеді. COVID-19-мен ауырған науқастар толық емделгеннен кейін әлсіздік, ентігу, орталық жүйке жүйесінің дисфункциясы және басқада өкпе ауруларынан тыс белгілерді сезінеді. Мақалада COVID-19-дан ауырғаннан кейінгі әртүрлі клиникалық бұзылулар ағымының ерекшеліктері сипатталған. Сонымен қатар, кейбір ұзақ мерзімді асқынулардың даму себептері талқыланады. Зерттеудің мақсаты. Ковидтен кейінгі синдромының әртүрлі клиникалық көріністерін, олардың дамуы мен патогенезіне, сонымен қатар когнитивті бұзылыстар жайлы әдебиет деректеріне талдау жасау. Іздеу стратегиясы: COVID-19 мәселесіне арналған ағылшын және орыс тілдеріндегі толық мәтінді басылымдарға зерттеу жүргізілді. Әдебиетті шолу 2019 жылдан 2022 жылға дейін арнайы кілт сөздерімен (COVID19, коронавирустық инфекция, SARS-CoV-2, ковидтен кейінгі синдром, когнитивті бұзылулар) PubMed, the Cochrane Library, Scopus, Elsiever, Ellibrary мәліметтер базасында жүргізілді. Зерттеуге сай 712 басылым анықталды, олардың 81-і іріктеу критерийлеріне сәйкес келді және осы шолуға енгізілді. Нәтижелер мен қорытындылар. Көптеген зерттеу жұмыстары ковидтен кейінгі синдромының клиникалық симптомдарының ауқымының кең екенін көрсетеді. Зерттеулер коронавирустық инфекциядан кейінгі келесі психикалық асқынуларды анықтады: мазасыздық, есте сақтау мен зейіннің нашарлауы, депрессия, иіс сезудің бұзылуы, ұйқысыздық, белгілі психикалық бұзылулардың дебюті. Сонымен қатар дүниежүзілік медициналық қауымдастық жеделдеу COVID-19 ағымы мен ковидтен кейінгі синдромды біріктіретін "ұзақ ковид" жаңа ұғымын енгізді. Сонымен, коронавирустық инфекцияға және ковидтен кейінгі асқынуларға тиімді медициналық көмек көрсету алгоритмдерін іздеу арқылы осы мәселені толығымен зерттеу өзекті жұмыс болып табылады.

Автор өмірбаяндары

  • Индира Жумабекова

    Assistant at the Department of Rehabilitation and Sports Medicine. NJSC "Astana Medical University", Astana, Republic of Kazakhstan. Mailing Address: 010000, Kazakhstan, Astana city, Kazibek bi street 3. E-mail: Indira.z@mail.ru Phone number: +7 775 951 48 13

  • Вилен Молотов-Лучанский

    Доктор медицинских наук, профессор. НАО «Медицинский университет Караганды». ORCID ID: 0000-0001-8473-4375, e-mail: Molotov-luchanskiy@qmu.kz

  • Лариса Мациевская

    Ассоциированный профессор Кафедры неврологии, психиатрии и реабилитологии. НАО «Медицинский университет Караганды». e-mail: Macievskaya@qmu.kz. г. Караганда, Казахстан.

Әдебиеттер тізімі

Zhumabekova I.K., Molotov-Luchanskiy V.B., Macievskaya L.L. Consequences of the coronavirus infection: the postCovid syndrome and mental manifestations. Literature Review // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2024, (Vol.26) 1, pp. 147-155. doi 10.34689/SH.2024.26.1.019

Жумабекова И.К., Молотов-Лучанский В.Б., Мациевская Л.Л. Последствия перенесенной коронавирусной инфекции: постковидный синдром и его ментальные проявления. Обзор литературы // Наука и Здравоохранение. 2024. 1(Т.26). С. 147-155. doi 10.34689/SH.2024.26.1.019

Жумабекова И.К., Молотов-Лучанский В.Б., Мациевская Л.Л. Коронавирустық инфекцияның салдары: ковидтан кейінгі синдромы және оның психикалық көріністері. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2024. 1 (Т.26). Б. 147-155. doi 10.34689/SH.2024.26.1.019

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-17

Журналдың саны

Нөмір 26 № 1 (2024): Шығарылым 1

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

КОРОНАВИРУСТЫҚ ИНФЕКЦИЯНЫҢ САЛДАРЫ: КОВИДТАН КЕЙІНГІ СИНДРОМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ПСИХИКАЛЫҚ КӨРІНІСТЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 26(1), 147-155. https://doi.org/10.34689/whc47m04

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 304

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.