SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

ӨКПЕНІҢ ШАҢ АУРУЛАРЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ МЕН АҒЫМЫНЫҢ КӘСІБИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ.

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/tkmtde49

Кілт сөздер:

жұмыс істейтін халықтың денсаулығы, өкпенің шаң аурулары, алдын алу шаралары, кәсіптік аурулар, Денсаулық сақтау жүйесі, өкпенің созылмалы обструктивті ауруы

Аңдатпа

Өзектілігі. Мақалада өкпенің шаң ауруларының пайда болуы мен ағымының кәсіби ерекшеліктерін көрсететін заманауи әдеби талдау ұсынылған. Осы мақалада қарастырылған әлемдік әдеби деректер әртүрлі кәсіптік топтардағы өкпенің шаң аурулары бойынша таралу, аурушаңдық, мүгедектік айырмашылықтары шаңның деңгейімен, шаңның құрамымен, сондай-ақ еңбек өтілінің, жасының және кәсібінің гетерогенділігімен түсіндірілетінін көрсетеді. Жұмыстың мақсаты - өкпенің шаң ауруларының пайда болуының, ағымының және оңалтуының ерте диагностикасын көрсететін заманауи әдеби деректерді талдау. Іздеу стратегиясы: PubMed, Medline, e-Library, Scopus-та медициналық тақырыптық тақырыптар мен кілт сөздердің тіркесімін қолдана отырып мақалалар ізделді. Алынғаннан кейін 202-ден астам мақаланың деректері талданды және қосу критерийлеріне сәйкес 76 мақала таңдалды. Шолуға енгізу критерийлері: негізгі сұраныстар бойынша орыс және ағылшын тілдеріндегі басылымдар: өкпенің шаң аурулары, алдын алу шаралары, кәсіптік аурулар, өкпенің созылмалы обструктивті ауруы; соңғы 7 жылдағы PubMed, Medline, e-Library, Scopus базасынан енгізілген басылымдар. Ерекшелік критерийлері: ақылы мақалалар; тезистер. Қорытындылар: бронхопульмональды ауруларды емдеу стратегиясында бес кезең бар: қауіпті жою, негізгі емдеу, фенотиптік емдеу, тыныс алу жеткіліксіздігін емдеу және паллиативті көмек, сонымен қатар қатар жүретін ауруларды емдеу. Өкпенің шаң ауруларымен тиімді күресу үшін жаһандық және жергілікті стратегиялардың күшжігерін біріктіру, заманауи медициналық технологиялар мен алдын алу әдістерін қолдану, сондай-ақ әртүрлі салалардағы жұмысшылардың еңбек жағдайлары мен денсаулығын жақсартуға үнемі назар аудару қажет. Мәселені шешудің негізгі элементі тек емдеу ғана емес, сонымен қатар шаң ауруларының пайда болу механизмін зерттеуге негізделген профилактика, сондай-ақ денсаулықты қалпына келтіруге және аурудың дамуын азайтуға бағытталған санаторий-курорттық емдеу болып табылады.

Автор өмірбаяндары

  • Айгуль Аманбекова

    Д.м.н. профессор, профпатолог высшей категории, главный профпатолог, НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: info@naoncgt.kz телефон: 8(7212) 50-68-84

  • Ольга Гребенева

    Д.м.н., гл. науч. сотр. научно-исследовательской, санитарно-гигиенической лаборатории, НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: ol_grebeneva@bk.ru

  • Раушан Досмагамбетова

    Д.м.н. профессор, советник по науке Директора НИИ курортологии с медицинской реабилитацией, г. Астана, Рecпубликa Кaзaхcтaн; e-mail: dosmagambetovaraushan@gmail.com

  • Алмагуль Шадетова

    К.б.н, руководитель отдела стратегического развития и обеспечения научной инновационной деятельности, НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: alma7722@mail.ru телефон: +7 (701) 686 42 19

  • Алексей Алексеев

    Доктор PhD, заместитель директора по стратегическому развитию и научной работе НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: alexeyev.ncgtpz@mail.ru телефон: 8(705)255-01-99

  • Михаил Русяев

    Научный сотрудник научно-исследовательской, санитарно-гигиенической лаборатории НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: sotrnisgl@outlook.com телефон: 8(701)756-23-10

  • Дидар Окасов

    Научный сотрудник научно-исследовательской, санитарно-гигиенической лаборатории НАО «Национальный центр гигиены труда и профессиональных заболеваний», г. Караганда, Рecпубликa Кaзaхcтaн, ул. Мустафина 15; e-mail: okassovdb@gmail.com телефон: 8(706)651-25-54

Әдебиеттер тізімі

Аманбекова А.У., Гребенева О.В., Досмагамбетова Р.С., Шадетова А.Ж., Алексеев А.В., Русяев М.В., Окасов Д.Б. Профессиональные особенности возникновения и течения пылевых заболеваний легких. Обзор литературы // Наука и Здравоохранение. 2025. Vol.27 (1), С.219-231. doi 10.34689/SH.2025.27.2.024

Amanbekova A.U., Grebenyova O.V., Dosmagambetova R.S., Shadetova A.Zh., Alekseev A.V., Rusyaev M.V., Okassov D.B. Professional characteristics of the onset and course of dust-related lung diseases. Literature review // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (2), pp. 219-231. doi 10.34689/SH.2025.27.2.024

Аманбекова А.У., Гребенева О.В., Досмагамбетова Р.С., Шадетова А.Ж., Алексеев А.В., Русяев М.В., Окасов Д.Б. Өкпенің шаң ауруларының пайда болуы мен ағымының кәсіби ерекшеліктері. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2025. Vol.27 (2), Б. 219-231. doi 10.34689/SH.2025.27.2.024

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-05

Журналдың саны

Нөмір 27 № 2 (2025): Шығарылым 2

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

ӨКПЕНІҢ ШАҢ АУРУЛАРЫНЫҢ ПАЙДА БОЛУЫ МЕН АҒЫМЫНЫҢ КӘСІБИ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 27(2), 219-231. https://doi.org/10.34689/tkmtde49

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 237

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.