КАТЕХОЛАМИНЕРГИЯЛЫҚ ПОЛИМОРФТЫ ҚАРЫНШАЛЫҚ ТАХИКАРДИЯ (КПҚТ) БАР НАУҚАСТЫҢ ҚАН МОНОНУКЛЕАРЛЫ ЖАСУШАЛАРЫН ИНДУКЦИЯЛАНҒАН ПЛЮРИПОТЕНТТІ ДІҢ ЖАСУШАЛАРЫНА (ИПДЖ) ҚАЙТА БАҒДАРЛАМАЛАУ ТӘЖІРИБЕСІ
DOI:
https://doi.org/10.34689/6yt0gd05Кілт сөздер:
иПДЖ, КПҚТ, жүрек аритмиясы, мутация, ауруды модельдеу, дербес медицинаАңдатпа
Кіріспе. Катехоламинергиялық полиморфты қарыншалық тахикардия (КПҚТ) RYR2 мутацияларымен
байланысты ауыр тұқым қуалайтын аритмия болып табылады. КПҚТ жас ересектердегі кенеттен жүрек өлімінің
негізгі себебі болып табылады. Мұнда біз сау донордан және КПҚТ бар науқастан индукцияланған плюрипотентті
дің жасушаларын (иПДЖ) генерациялау тәжірибемізді баяндаймыз. Зардап шеккен адамдардан иПДЖ алу арқылы
бұл зерттеу аурудың патомеханизмдері туралы түсінік бере алады және иПДЖ технологиясының
кардиогенетикалық зерттеулер мен дербес медицинаны дамыту мүмкіндігін көрсетеді.
Мақсаты. Жабайы типті RYR2 бар сау донордан және RYR2 мутациясы бар науқастан алынған иПДЖ
генерациялау және тексеру үшін қолданылатын эксперименттік әдістерді зерттеу.
Материалдар мен әдістер. КПҚТ-мен ауыратын 33 жастағы әйел науқаста Сэнгер секвенирлеу арқылы
генетикалық скрининг нәтижесінде жаңа RYR2 мутациясы анықталды (c.13892A>T; p.D4631V). Дені сау донор мен
пациенттен алынған перифериялық қан мононуклеарлы жасушалары градиенті центрифугалау арқылы бөліп
алынып, Сендай вирусы әдісімен иПДЖ-ға қайта бағдарламаланды. Жасушалар Essential 8™ Flex ортасында
фидерсіз жағдайда өсірілді. Плюрипотенттілігі иммуноцитохимия және G-бэнд кариотиптеу сияқты әдістермен
расталды.
Нәтижелері. Жасушалар оңтайлы морфологияны көрсетті, жасуша колониялары тегіс, шеттері анық және
дөңгелек пішінді. Колониялардағы жасушалар тығыз орналасқан. Иммуноцитохимия әдісі TRA-1-60 плюрипотентті
маркердің экспрессиясын көрсетті. Кариотиптік талдау барлық жасуша линиялары тұрақты хромосомалық
тұтастықты сақтайтынын көрсетті.
Қорытынды. иПДЖ-да жаңа гетерозиготалы RYR2 мутациясы (c.13892A>T; p.D4631V) бар пациенттен алынған
иПДЖ-мен салыстыру үшін «бақылау» ретінде қолдану үшін сау донордан сәтті алынды. Бұл иПДЖ негізіндегі
модель КПҚТ патофизиологиясын зерттеу және ықтималды емдік әдістерді сынау үшін құнды платформаны
ұсынады.
Әдебиеттер тізімі
Сатвалдина Н.Н., Толымбекова А., Рахимова С.Е., Абилова Ж.М., Акильжанова А.Р. Опыт репрограммирования мононуклеарных клеток крови в индуцированные плюрипотентные стволовые клетки (иПСК) у пациента с катехоламинергической полиморфной желудочковой тахикардией (КПЖТ) //Наука и Здравоохранение. 2025. Т.27 (4), С. 7-13. doi: 10.34689/SH.2025.27.4.001
Satvaldina N.N., Tolymbekova A., Rakhimova S.E., Abilova Zh.M., Akilzhanova A.R. Reprogramming experience of blood mononuclear cells into induced pluripotent stem cells (iPSCs) in a patient with catecholaminergic polymorphic ventricular tachycardia (CPVT) // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (4), pp. 7-13. doi 10.34689/SH.2025.27.4.001
Сатвалдина Н.Н., Толымбекова А., Рахимова С.Е., Абилова Ж.М., Акильжанова А.Р. Катехоламинергиялық полиморфты қарыншалық тахикардия (КПҚТ) бар науқастың қан мононуклеарлы жасушаларын индукцияланған плюрипотентті дің жасушаларына (иПДЖ) қайта бағдарламалау тәжірибесі // Ғылым және Денсаулық. 2025. Т.27 (4), Б. 7–13. doi: 10.34689/SH.2025.27.4.001
Жүктеулер
Жарияланды
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.