ИНСУЛЬТТАН КЕЙІНГІ НАУҚАСТАРДА ДЕПРЕССИЯНЫҢ, ШАРШАУДЫҢ ЖӘНЕ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ ӘЛ-АУҚАТ ДЕҢГЕЙІН АУЫРЛЫҒЫН БАҒАЛАУ: BECK, FAS ЖӘНЕ MHC-SF ШКАЛАЛАРЫН ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, КӨЛДЕНЕҢ ЗЕРТТЕУ НӘТИЖЕЛЕРІ
DOI:
https://doi.org/10.34689/hjn58d72Кілт сөздер:
инсульт, депрессия, шаршау, психологиялық әл-ауқатАңдатпа
Кіріспе. Инсульт-қазіргі заманғы медицинаның жаһандық проблемаларының бірі. Мидың зақымдануы нәтижесінде пайда болатын неврологиялық тапшылықтардан басқа, бұл ауру пациенттердің психологиялық жағдайы мен өмір сапасына айтарлықтай әсер етеді. Жедел ми қан кетуіндегі психологиялық қолдау және эмоционалды фонды уақтылы түзету мотор белсенділігін сәтті қалпына келтіру үшін маңызды рөл атқарады. Инсульттан кейін қалпына келтірудің қолайлы ағымының мүмкіндігін арттыру үшін психоэмоционалды бұзылуларды ерте кезеңде анықтау және түзету өте маңызды. Зерттеу мақсаты. Beck Depression Inventory (BDI), Fatigue Assessment Scale (FAS) және Mental Health Continuum-Short Form (MHC-SF) валидацияланған шкалаларын пайдалана отырып, инсультпен ауыратын науқастардағы депрессия, шаршау және психологиялық әл-ауқат деңгейін бағалау. Материалдар мен тәсілдер. Көлденең зерттеу Ақтөбе қаласындағы екі көпсалалы стационарда басталды. 2024 жылдың ақпанынан 2024 жылдың шілдесіне дейін біз осы клиникалардағы инсульт орталықтарында стационарлық емдеуге қатысушыларды жинадық. Зерттеуге 150 адам қатысты. Шаршауды, депрессияны және психологиялық әл – ауқатты бағалау әртүрлі құралдарды-Beck, FAS және MHC-SF депрессия шкаласын қолдана отырып жүргізілді. Нәтижелер. Біз зерттеуге 150 пациентті қостық. Әйелдер көп болды (58,7%, 95% СІ 31,3 - 46,9). Зерттеуге қатысқандардың басым көпшілігі (N=83; 55,3%) ишемиялық зақымданулармен болды. Шаршау зерттеуге 82 қатысушыда болды (54,7%). FAS орташа мәні 35,68±9,28 (СІ 41,3-57,3). BDI шкаласы (депрессияны бағалау): орташа мән (10,74±8,03) үлгідегі депрессияның жеңіл деңгейін көрсетеді. FAS шкаласы (шаршауды бағалау): орташа (35,68±9,28) шаршаудың болуын көрсетеді. MHC-SF шкаласын қолдана отырып жүргізілген сауалнама нәтижелері бойынша орташа көрсеткіш 79,19±17,797 құрады, бұл қатысушылар арасында субъективті психологиялық әл-ауқаттың орташа жоғары деңгейін көрсетеді.
Қорытынды: Зерттеу нәтижелері физикалық оңалтуды ғана емес, сонымен қатар шаршау деңгейін төмендетуге, психологиялық әл-ауқатты нығайтуға, сондай-ақ депрессиялық жағдайларды уақтылы диагностикалауға назар аударуды қамтитын инсульттан кейін пациенттерді қалпына келтіруге көп қырлы көзқарастың маңыздылығын көрсетеді. Көптеген пациенттерде сақталатын эмоционалды ресурстарды олардың өмір сүру сапасын жақсарту және оңалту бағдарламаларының тиімділігін арттыру үшін пайдалануға болады.
Әдебиеттер тізімі
Bayzullina A.O., Zhamaliyeva L.M., Ermagambetova A.P. Assessment of depression, fatigue, and psychological wellbeing in patients after stroke: results of a cross-sectional study using the BECK, FAS, and MHC-SF scales // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (3), pp. 70-78. doi 10.34689/SH.2025.27.3.008
Байзуллина А.О., Жамалиева Л.М., Ермагамбетова А.П. Оценка выраженности депрессии, усталости и уровня психологического благополучия у пациентов после инсульта: результаты поперечного исследования с применением шкал BECK, FAS и MHC-SF // Наука и Здравоохранение. 2025. Т.27 (3), С. 70-78. doi: 10.34689/SH.2025.27.3.008
Байзуллина А.О., Жамалиева Л.М., Ермагамбетова А.П. Инсульттан кейінгі науқастарда депрессияның, шаршаудың және психологиялық әл-ауқат деңгейін ауырлығын бағалау: BECK, FAS және MHC-SF шкалаларын қолдана отырып, көлденең зерттеу нәтижелері // Ғылым және Денсаулық. 2025. Т.27 (3), Б. 70–77. doi: 10.34689/SH.2025.27.3.008
Жүктеулер
Жарияланды
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»
Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.