SEMEY MEDICAL UNIVERSITY

(Nauka i Zdravookhranenie)

Рецензияланатын медициналық ғылыми-практикалық журнал

Ғылым және денсаулық сақтау

Кеңейтілген іздеу

БАУЫРДЫҢ АЛКОГОЛЬДЫ ЕМЕС МАЙЛЫ АУРУЫ ЖЕРОРТА ТЕҢІЗДІК ДИЕТА. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ

Авторлар

DOI:

https://doi.org/10.34689/xe52a752

Кілт сөздер:

Жерорта теңізі диетасы, метаболикалық синдром, алкогольсіз май бауыр ауруы, липидті профиль, бауыр қызметі

Аңдатпа

Кіріспе. Алкогольсіз майлы бауыр ауруы - метаболикалық синдроммен байланысты және гепатоциттерде майдың жиналуымен сипатталатын кең таралған ауру. Ересектердегі NAFLD таралуы жалпы популяцияда 25% -30% құрайды. Бұл шолудың мақсаты - жерорта теңізі диетасының алкогольсіз майлы бауыр ауруы және оның метаболикалық асқынуларының ағымына әсерін зерттеу болып табылады. Іздеу стратегиясы: Рецензияланған журналдардағы ағылшын тілінде жазылған мақалалар 2017-2024 жылдар аралығында PubMed дерекқорын іздеу арқылы анықталды. Іздеу стратегиясы келесі ұғымдардағы сөздерді біріктіруді қамтыды: Жерорта теңізі диетасы, метаболикалық синдром, алкогольсіз майлы бауыр ауруы, липидті профиль, бауыр функциясы. Қосылу критерийлері: Дәлелдер деңгейі А, В жарияланымдары: мета-талдаулар, жүйелі шолулар, когорттық және қималық зерттеулер. Алып тастау критерийлері: қысқаша хабарламалар, жарнамалық мақалалар түріндегі сараптамалық қорытынды. Нәтиже. Жерорта теңізі диетасының липидті профильге оң әсер ететінін, бауыр фиброзының және қабынуының регрессиясына көмектесетінін және инсулинге төзімділік сияқты метаболикалық параметрлерді жақсартатынын көрсетеді. Сонымен қатар, жерорта теңізі үлгісіндегі диеталар антиоксидантты, қабынуға қарсы, пайдалы әсерлері туралы хабарланған диеталық полифенолдарды қоса, фитохимиялық заттардың жоғары деңгейін қамтамасыз етеді. Қорытынды. Алкогольсіз майлы бауыр ауруы бар науқастарға Жерорта теңізі диетасы ұсынылуы керек. Алкогольсіз майлы бауыр ауруы бойынша қазақстандық клиникалық хаттаманы жаңарту жағдайында Қоғамдық денсаулық сақтау шарасы ретінде Жерорта теңізі диетасын қосу қажет.

Автор өмірбаяндары

  • Венера Рахметова

    Professor, Astana Medical University, Department of Internal Medicine, Kazakhstan phone: +7 701 185 5557, e-mail: venerarakhmetova@gmail.com, https://orcid.org/0000-0001-5721-6409

  • Сауле Саркулова

    Professor, Astana Medical University, Department of Internal Medicine, Kazakhstan, phone:87079333993, e-mail: saule_sark@mail.ru, https://orcid.org/0009-0002-1033-1685

  • Гүлмира Дербісалина

    Associate professor, head, Astana Medical University, Department of General Medical Practice with a course in evidence-based medicine, Kazakhstan, phone: +77013469331, e-mail: derbissalina.g@amu.kz https://orcid.org/0000-0003-3704-5061

  • Гульнар Бедельбаева

    Professor, head, Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Department of Therapeutic Disciplines at the Institute of Continuing Education, Kazakhstan, phone:+7-777-228-1581, e-mail: bedelbaeva@mail.ru, https://orcid.org/0009-0002-1033-1685

  • Лиана Амирханова

    Resident gastroenterologist-hepatologist, Astana Medical University, Kazakhstan, phone: 87015552558, e-mail: miirbolovna@gmail.com, https://orcid.org/0009-0005-5951-7340

  • Дарига Смаилова

    PhD, associate professor, Asfendiyarov Kazakh National Medical University, Kazakhstan Mailing Address: Kazakhstan, Almaty city, Tole bi str.94 E-mail: dari190490@gmail.com Tel.: 8 705 555 84 68

Әдебиеттер тізімі

Rakhmetova V.S., Sarkulova S.M., Derbissalina G.A., Bedelbaeva G.G., Amirkhanova L.M., Smailova D.S. Mediterranean-style diet for nonalcoholic fatty liver disease. Literature review // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (3), pp. 267-274. doi 10.34689/SH.2025.27.3.028

Рахметова В.С., Саркулова С.М., Дербисалина Г.А., Бедельбаева Г.Г., Амирханова Л.М., Смаилова Д.С. Средиземноморская диета при неалкогольной жировой болезни печени. Обзор литературы // Наука и Здравоохранение. 2025. Vol.27 (3), С.267-274. doi 10.34689/SH.2025.27.3.028

Рахметова В.С., Саркулова С.М., Дербисалина Г.Ә., Бедельбаева Г.Г., Амирханова Л.М., Смаилова Д.С. Бауырдың алкогольды емес майлы ауруы жерорта теңіздік диета. Әдебиеттік шолу // Ғылым және Денсаулық сақтау. 2025. Vol.27 (3), Б. 267-274. doi 10.34689/SH.2025.27.3.028

Жүктеулер

Жарияланды

2025-11-05

Журналдың саны

Нөмір 27 № 3 (2025): Шығарылым 3

Бөлім

Статьи

Категориялар

Лицензия

Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Creative Commons лицензиясы

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.

Дәйексөзді қалай келтіруге болады

БАУЫРДЫҢ АЛКОГОЛЬДЫ ЕМЕС МАЙЛЫ АУРУЫ ЖЕРОРТА ТЕҢІЗДІК ДИЕТА. ӘДЕБИЕТТІК ШОЛУ. (2025). Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение», 27(3), 267-274. https://doi.org/10.34689/xe52a752

Осы автордың (немесе авторлардың) ең көп оқылатын мақалалары

Ұқсас мақалалар

1-10 тен 176

Бұл мақала үшін Кеңейтілген нұсқалар бойынша ұқсас мақалаларды іздеу.