TP53 ЖӘНЕ CTNNB1 МУТАЦИЯЛАРЫНЫҢ БАЛАЛАРДАҒЫ МЕДУЛЛОБЛАСТОМАСЫНДА ГЕНЕТИКАЛЫҚ ТАЛДАУЫ: ҚАЗАҚСТАНДА ЗЕРТТЕУ
DOI:
https://doi.org/10.34689/b5rdeb21Кілт сөздер:
медуллобластома, TP53, CTNNB1, балалар ми ісігі, генетикалық мутациялар, Сэнгер секвенирлеуіАңдатпа
Кіріспе: Медуллобластома — балалар арасында ең жиі кездесетін қатерлі ми ісігі болып табылады және
генетикалық тұрғыдан алғанда айтарлықтай әртүрлілікпен сипатталады. TP53 және CTNNB1 гендеріндегі
мутациялар ісіктің пайда болуына, болжамына және емге жауап беруіне әсер етуі мүмкін. Алайда, бұл
мутациялардың медуллобластома кезіндегі нақты рөлі толық анықталмаған. Осы зерттеудің мақсаты —
Қазақстандық балалар арасындағы медуллобластома жағдайларында TP53 және CTNNB1 гендерінің
варианттарын талдап, олардың клиникалық маңыздылығын бағалау.
Әдістер: 2015 жылдан 2023 жылға дейінгі аралықта балалар арасындағы 33 медуллобластома жағдайына
ретроспективті талдау жүргізілді. Формалинмен бекітіліп, парафинге салынған (FFPE) ісік тіндерінен ДНҚ бөліп алынып, TP53 (4, 5, 6, 7, 8-экзондар) және CTNNB1 (3, 4-экзондар) гендеріне Сэнгер секвенирлеуі жүргізілді.
Генетикалық варианттар ClinVar дерекқоры, ACMG нұсқаулығы және AMP классификациясы бойынша сипатталды.
Мутациялар мен клиникалық көрсеткіштер арасындағы статистикалық байланыстар талданды.
Нәтижелер: Сәтті секвенирленген 28 жағдайдың ішінде TP53 генінің келесі жеті варианты анықталды:
c.214_215delinsTG (p.Pro72Cys), c.215_216delinsGT (p.Pro72Arg), c.300G>A (p.Gln100=), c.356C>G (p.Ala119Gly),
c.357C>G (p.Ala119=), c.782+10C>G (сплайсинг аумағы), және c.817C>G (p.Arg273Gly). p.Pro72Arg варианты
метастазбен статистикалық түрде сенімді байланыс көрсетті (p = 0.008). Бұған дейін Ли-Фраумени синдромымен
байланыстырылған c.356C>G (p.Ala119Gly) варианты бір науқаста анықталды. CTNNB1 генінің 3 және 4
экзондарында ешқандай мутация табылған жоқ.
Қорытынды: Бұл зерттеу TP53 мутацияларының медуллобластоманың өршуіндегі, әсіресе метастазбен
байланысындағы рөлін көрсетеді. CTNNB1 мутацияларының болмауы WNT жолының активациясы бұл когортада
сирек кездесетінін білдіреді. TP53 мутацияларының болжамдық және терапиялық мәнін нақтылау үшін үлкенірек
үлгі көлемімен және функционалдық зерттеулермен қосымша жұмыстар қажет.
Әдебиеттер тізімі
Nussupova R.R., Pack L.A., Mussazhanova Zh.B., Bolatov A.K., Zhakupov A.K., Muldakhmetov M.S., Genetic Analysis of TP53 and CTNNB1 Mutations in Pediatric Medulloblastoma: A Study from Kazakhstan // Nauka i Zdravookhranenie [Science & Healthcare]. 2025. Vol.27 (1), pp. 17-25. doi 10.34689/SH.2025.27.1.002
Нусупова Р.Р., Пак Л.А., Мусажанова Ж.Б., Болатов А.К., Жакупов А.К., Мулдахметов М.С. Генетический анализ мутаций TP53 и CTNNB1 при медуллобластоме у детей: исследование в Казахстане // Наука и Здравоохранение. 2025. Т.27 (1), С. 17–25. doi: 10.34689/SH.2025.27.1.002
Нусупова Р.Р., Пак Л.А., Мусажанова Ж.Б., Болатов А.К., Жакупов А.К., Мулдахметов М.С. TP53 және CTNNB1 мутацияларының балалардағы медуллобластомасында генетикалық талдауы: Қазақстанда зерттеу // Ғылым және Денсаулық. 2025. Т.27 (1), Б. 17–25. doi: 10.34689/SH.2025.27.1.002
Жүктеулер
Жарияланды
Лицензия
Авторлық құқық (c) 2025 Рецензируемый медицинский научно-практический журнал «Наука и здравоохранение»

Бұл жұмыс Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 Дүние жүзінде.